Niepełnosprawność w szkolnej ławce – jak jedno doświadczenie zmieniło moje podejście do nauczania? Lekcja z uczniem z klasy podstawowej, moje nowe doświadczenie. 

Podczas jednej z lekcji w szkole podstawowej miałem okazję pracować z uczniem z niepełnosprawnością. Było to dla mnie zupełnie nowe doświadczenie, które początkowo budziło we mnie obawy i pytania – jak dostosować zajęcia, jak zadbać o komfort ucznia, jak wspierać go w codziennym funkcjonowaniu w klasie?

Z czasem zrozumiałem, że nie chodzi o perfekcyjne rozwiązania, ale o otwartość, empatię i elastyczność. Obserwując tego ucznia, jego determinację i chęć uczestniczenia w zajęciach, dostrzegłem, jak wielkie znaczenie ma indywidualne podejście i wsparcie. Nauczyłem się, że każdy uczeń – niezależnie od swoich możliwości – zasługuje na pełnoprawne miejsce w klasie i poczucie przynależności. To jedno doświadczenie zmieniło moje spojrzenie na nauczanie – mówi Piotr Malik.

Jestem absolwentem studiów magisterskich i doktoranckich z fizyki oraz inżynierskich i magisterskich z organizacji produkcji przemysłowej. Ten rodzaj studiów i konieczność dostarczania precyzyjnych wyników i odpowiedzi wytrenowało we mnie rzeczowe i „technokratyczne” podejście do rozwiązywania zadań i problemów z zakresu matematyki, fizyki, chemii i nauk technicznych.

Korepetycje dla dzieci i nastolatków zainspirowały mnie do rozpoczęcia studiów podyplomowych najpierw z „ogólnego” przygotowania pedagogicznego, a po ich ukończeniu – z przygotowania do nauczania matematyki dla osób, które już zdobyły przygotowanie pedagogiczne do nauczania „swojego” przedmiotu.

Teraz podchodzę bardziej osobowo do uczniów, staram się dostosowywać metody nauczania do ich predyspozycji. Mam na uwadze, że dziecko jest na razie dzieckiem i dopiero stopniowo staje się nastolatkiem, a potem dorosłym człowiekiem. W szczególnym stopniu jest to ważne w przypadku uczniów z orzeczeniami o niepełnosprawności i z opiniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Przykładowo, jeżeli dany uczeń jest obciążony dyskalkulią, korepetytor musi uwzględniać, że takie dziecko będzie wykonywało potrzebne do rozwiązania danego zadania obliczenia w sposób powolny, że będzie potrzebowało szczegółowo zapisywać każdy, nawet najbardziej trywialny etap obliczeń. Z kolei uczeń z dysgrafią będzie zapisywał wzory matematyczne czy chemiczne z nawet jeszcze większymi trudnościami niż „zwykły” tekst w języku polskim czy angielskim, ponieważ oprócz liter stosowanych w języku polskim występują w nich także litery greckie, symbole matematyczne, a w dodatku wzory często nie mają prostego, „linearnego” charakteru, lecz występują w nich ułamki (czasem „wielopiętrowe”), indeksy górne i dolne, zaraz po danej literze, ale niekiedy przed nią (w przypadku oznaczeń liczby atomowej i liczby masowej danego jądra atomowego). W przypadku dysgrafii przestrzennej, dane dziecko będzie miało oprócz tego kłopoty z rysowaniem osi liczbowych, wykresów, rysunków dwuwymiarowych figur geometrycznych i brył trójwymiarowych, wektorów odpowiadających różnym wielkościom fizycznym, czy też cząsteczkom chemicznym.

W przypadku uczniów z zespołem Aspergera, problemy w nauczaniu przedmiotów „ścisłych” są nieco mniejsze niż w nauczaniu języka polskiego lub języków obcych, ale nawet w zadaniach matematycznych (a zwłaszcza w przypadku matury z tego przedmiotu) oprócz zapisania obliczeń potrzeba dodać niezbędne opisy sformułowane w języku polskim.

Praca z uczniami mającymi wyżej wymienione specyficzne problemy w uczeniu się zwróciła moją uwagę, tak by w czasie prowadzenia korepetycji uwzględniać nie tylko merytoryczne aspekty danego zagadnienia z programu nauczania danego przedmiotu, ale również silne i słabe strony dziecka, jego podejście do nauki, temperament, otwartość lub wycofanie. Udzielanie korepetycji uczniom z różnorodnymi problemami w uczeniu się uświadomiło mi również, że każde dziecko potrzebuje ze strony uczącej go osoby empatii, cierpliwości, wytrwałości i otwartości, a także tolerancji dla jego niedociągnięć.

Ta jedna lekcja zmieniła moje spojrzenie na nauczanie. Dziś wiem, że prawdziwie wartościowa edukacja to taka, która jest dostępna dla wszystkich, a rolą nauczyciela jest nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także tworzenie przestrzeni, w której każdy uczeń może rozwijać swój potencjał.